Birçok çocuk 5 yaşında okula başlar. Bunun en önemli nedenleri de 5 yaşındaki çocuğun artık tek başına hareket edebilme becerisini tam olarak kazanması ve evden uzun süre ayrı kalmayla baş edebilmesidir. Bazı çocuklar diğerlerine kıyasla ebeveynlerinden ayrı kalmaya yeterince hazır olmasalar da, bu yaş grubundaki sağlıklı çocukların tamamı aile üyelerinin dışındaki kişilerle rahat iletişim ve ilişki kurabilecek becerilere sahiptir. 

5-6 yaş arasındaki çocuğun gelişimi:

DİL VE BİLİŞSEL GELİŞİM

5 yaşındaki bir çocuk dünyada farklı şeylerin bir arada var olabileceğini anlar. Değerleri, toplumsal kuralları ve farklılıkları anlamlandırabilir. 

            Zaman ve uzay kavramlarını daha iyi anlar; yine de pek çok 5 yaşındaki çocuk henüz zamanı söylemeyi başaramayabilir. 

            Nesneleri renklerine, şekillerine ve büyüklüklerine göre kolayca gruplandırabilir.

            Harfleri hatırlar ancak okuyamayabilir.

FİZİKSEL GELİŞİM

5 yaşındaki bir çocuk genellikle fiziksel becerileri hakkıda özgüven sahibidir ve becerilerini göstermek ister.  

Her çocuğun gelişimi kendine has bir hızda olmakla birlikte, 5-6 yaş arasındaki diğer fiziksel gelişim işaretleri şöyle sıralanabilir:

            Aktif olmaktan hoşlanır; tırmanmayı, kaymayı, sallanmayı ve dans etmeyi sever.

            Doğru şekilde öğretilir ve tekrarlanırsa, orta büyüklükteki bir topu rahatça tutup fırlatabilir. 

            Çoğu 5 yaş tek ayağının üzerinde kısa süreyle dik durabilir. 

            Çoğu 5 yaş tek ayağıyla zıplayabilir. 

            Yazma ve çizme becerileri gelişmiştir; boyama yaparken çizgilerin dışına taşmamayı başarabilir. 

SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM

5 yaşındaki bir çocuk için aile hala dünyanın merkezidir. Diğer çocuklarla oynamak ve arkadaşlık kurmak isteseler de, duygusal yaşamlarının önemli bir kısmı hala evin içindedir. 

Her çocuğun gelişimi kendine has bir hızda olmakla birlikte, 5-6 yaş arasındaki diğer sosyal/duygusal gelişim işaretleri şöyle sıralanabilir: 

            Daha bağımsız olur ve kendi davranışlarını daha iyi kontrol eder.

            Tek başına oynamak yerine başkalarıyla oynamayı tercih eder. 

                        Birşey yapmadan önce genellikle izin istemesini bilir - doğru ile yanlış arasındaki farkı daha iyi anlar. 

Devamı...

Çocuğunuzun eski becerilerini geliştirdiği ve yenilerini ortaya çıkardığı bir yıla hoşgeldiniz! 4 yaş genel olarak canlı, enerjik ve sosyal bir yaştır. Çocuğunuz bu sene konuşma, yürüme, koşma, çizim yapma gibi becerilerde çok daha fazla özgüven sahibi. 

Daha içine kapanık özelliğe sahip çocuklar bile bu yaşta artık yetişkinlerin, kendi yaşıtlarının ve hatta bebeklerin arkadaşlığından memnuniyet duyacaktır (bebeklerin yanında kendilerini "çok büyük" hissetmekten memnuniyet duyarlar).   Oyuncaklarıyla daha uzun süre oynar ve yeni şeyler denemeye daha hevesli davranır. 

4-5 YAŞ ARASINDAKİ ÇOCUĞUN GELİŞİMİ:

DİL VE BİLİŞSEL GELİŞİM:

Meraklı ve sorgulayıcı çocuğunuz sizinle başladığı bir tartışmayı uzun şekilde sürdürebilir. Çocuğunuzun kelime haznesi de bu yaş aralığında daha da gelişecektir. Basit sorulara kolayca ve mantıklı şekilde cevap verebileceği gibi, duygularını da daha iyi ifade edecektir. 

Her çocuğun gelişimi kendine has bir hızda olmakla birlikte, 4-5 yaş arasındaki diğer dil ve bilişsel gelişim işaretleri şöyle sıralanabilir:

            Daha uzun cümlelerle kendini net bir şekilde ifade edebilir. 

            10 ya da daha fazla nesneyi sayabilir. 

            En az 4 renk ve 3 geometrik şekli doğru şekilde isimlendirebilir. 

            Bazı harfleri tanıyabilir; hatta kendi ismini yazabilir. 

            Zaman kavramını daha iyi kavrayabilir. 

            Dikkat aralığı daha geniş olur. 

FİZİKSEL GELİŞİM

Çocuklar en iyi oynayarak öğrenir. Bu nedenle 4-5 yaş aralığındaki çocuğunuz aktif şekilde oynamalı, koşmalı, zıplamalı, tırmanmalı ve rahatça top atıp tutabilmelidir. 

Her çocuğun gelişimi kendine has bir hızda olmakla birlikte, 4-5 yaş arasındaki diğer fiziksel gelişim işaretleri şöyle sıralanabilir:

            Tek ayağı üzerinde 9 saniyeden daha uzun süre durabilir

            Merdivenlerden yardım almadan çıkıp inebilir 

            İleri ve geri rahatça yürüyebilir

            Üçgen, daire, kare ve diğer şekilleri kalemle çizebilir

            Kendi kendine giyinip soyunabilir, dişlerini fırçalayabilir ve diğer öz-bakım ihtiyaçlarını başkasının yardımına en az ihtiyaç duyacak şekilde giderebilir. 

SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM

Bugüne kadar benmerkezci olan çocuğunuz yavaş yavaş herşeyin kendi etrafında dönmediğini kavramaya başlar. 4-5 yaş aralığındaki çocuğunuz artık çatışmaları daha kolay çözer hale gelir ve duygularını daha iyi kontrol edebilir. 

Her çocuğun gelişimi kendine has bir hızda olmakla birlikte, 4-5 yaş arasındaki diğer sosyal-duygusal gelişim işaretleri şöyle sıralanabilir:

            Diğer çocuklarla oynamaktan keyif alır ve arkadaşlarını memnun etmeyi ister.

            Paylaşmayı öğrenir ve sırasını bekler

            Kuralları anlar ve uygulamaya başlar; yine de, zaman zaman kendi kurallarının izlenmesi konusunda inatçı davranabilir. 

            Daha bağımsız olur.

                        Öfkesini fiziksel şekilden ziyade sözle ifade edebilir (çoğu zaman). 

Devamı...

3 yaşında bir çocuk sahibi olmak sizi aynı anda hem çok mutlu edip hem de dönem dönem çıldırtabilir! Bunun en önemli nedeni de 3 yaşına gelmiş bir çocuğun dil becerileri ve fiziksel becerilerinde yaşanan hızlı gelişmelerdir. 3 yaşındaki çocuğunuz artık birçok konuda çok daha yetkin görünse de sosyal ve duygusal açıdan gelişmesi zaman alacaktır. Bu da sizin açınızdan çok fazla sabır göstermeniz gerektiği anlamına gelir! Hala dünyanın kendi etrafında döndüğüne inanan bir egosu ve yıkılması güç bir kararlılığı vardır. Sabrınızı yitirme noktasına geleceğiniz anlar olabilir. Ancak tüm bunlar sağlıklı bir kişiliğin temelleri olduğunu unutmamalısınız. 

3 YAŞINDA NELER DEĞİŞİR?

3 yaş, çocuğunuzda birçok gelişimi aynı anda görebileceğiniz, sizi her defasında şaşırtacak ve mutlu edecek gelişim işaretleriyle doludur. Her çocuğun kendine has bir gelişim hızı olmakla birlikte, 3 yaş için genelleyebileceğimiz 2 önemli gelişim işareti şöyledir:

 -      tuvalet eğitimi

 -      ayrılık korkusuyla baş etme

Bu iki gelişim işareti çocuğunuzun akranlarıyla arkadaşlık kurma ve birçok şeyi kendi başına yapabilme becerilerini de beraberinde getirir. 

Doğru yönlendirilmiş 3-4 yaş aralığındaki bir çocuk giysilerinin bir kısmını dahi olsa kendi başına giyip çıkartabilir, ellerini kendi başına yıkayabilir, dişlerini kendi başına fırçalayabilir.  


3-4 YAŞ ARASINDAKİ ÇOCUĞUN GELİŞİM İŞARETLERİ

BİLİŞSEL GELİŞİM

KONUŞMA BECERİLERİ:

            5 ya da daha fazla kelimeden oluşan cümleler kurar

            Yabancıların anlayabileceği şekilde konuşabilir

            Birşey anlatırken geçmiş, şimdiki zaman ve gelecek zaman gibi farklı zaman kavramlarını kullanabilir. 

SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM

BAĞIMSIZLIĞINI KAZANMA:

            Sizden bağımsız şekilde arkadaşlıklar kurar; örneğin, okulda. 

            Diğer çocuklarla paralel oyun yerine birlikte oynamaya başlar

FİZİKSEL GELİŞİM

ÖZ-BAKIM BECERİLERİ:

            Bir yetişkin gibi çatal ve kaşık kullanır

            Tuvalet eğitimini tamamlar

            Dişlerini fırçalar (hala sizin yardımınıza ihtiyaç duyabilir)

Devamı...

Bir bebeğin yaşamının ilk birkaç ayından sonra bile kişilik özellikleri yavaş yavaş fark edilmektedir. 3-5 yaş aralığında ise kişilik özellikleri daha belirgin hale gelir ve yetişkinlikte nasıl bir birey olabileceğine dair ipuçları verir.

3-4-5 yaş grubundaki çocuklarda kişilik gelişiminin nasıl olduğunu öğrenmek ister misiniz? İşte Virginia Politeknik Enstitüsünde görev yapan Psikolog Dr. Kirby Deater-Deckard'dan 3-4-5 yaş grubunda çocuğu olan ebeveynlere birkaç tavsiye:

Çocuğunuzun Kişiliği Nasıl Oluşuyor ? Çocuğunuzun Kişilik Gelişimini Desteklemenin 5 Yolu 

3-5 yaş arasındaki çocuklarda kişilik özellikleri çok çeşitlilik gösterir. Bu yıllarda davranışlarını kontrol etmeyi öğrenmeye başlayan çocukların, size ve başkalarına duydukları ihtiyaçlarda da azalma olur. Kendilerini sözel olarak daha rahat ifade etmelerinin getirdiği özgüven birçok davranışına yansır. Heyecanlandıklarında, korktuklarında ya da üzüldüklerinde kendilerini sakinleştirmeyi öğrenmeye başlarlar.

Okul Öncesi yaş grubundaki çocuklar, Psikolog Dr. Deater-Deckard'a göre "başkalarına nasıl davranmaları gerektiğini de öğrenmeye başlar". 

5 yaşına girmiş bir çocuk, artık anne ve babasına ilişkin daha fazla kaygı ve ilgi gösterir; çünkü artık başkalarının da duyguları ve ihtiyaçları olduğunu anlamaya başlar. 

Çocuğunuzun kişiliği kendi başına da güçlü ve zengin bir şekilde gelişebilir olsa da, Psikolog Dr. Deater-Deckard çocuğunuzun potansiyeline tam olarak ulaşması ve kişiliğini sağlam temellere oturtması için yapabileceğiniz birkaç şey olduğuna dikkat çekiyor. 

1. Unutmayın: Her çocuk kendine has gelişim özellikleri gösterir. Çocuklar, kişiliklerini geliştirirken birbirlerinden çok farklı yollar izler. Sağlıklı bir kişilik gelişimi, çocuklarının güçlü yanlarının ve ihtiyaçlarının bilincinde olan ebeveynlerin duyarlı ve sorumluluk sahibi davranışları ile ortaya çıkar. 

2. Oyun oynamasını teşvik edin. Oyun, çocuk gelişiminin ayrılmaz bir parçasıdır. Çocukların oyun oynamasına zaman ayırma onların kişiliklerinin gelişimi üzerinde de önemli etki yaratır. Oyun, çocukların fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak gelişimine yardım eder. Grup halinde çalışmayı ve çatışmaları çözmeyi öğretir; hayal gücünü geliştirir; farklı rolleri denemelerini sağlar. Çocuklar oyun oynarken karar alma pratiği yapar, kendi haklarını korumayı öğrenir, yaratıcı davranır, keşfeder ve önderlik eder. 

3. Başkalarıyla kıyaslamayın. Çocuğunuzun özgün bir kişiliği olmasını istiyorsanız, onu sakın başkalarıyla kıyaslamayı. Kendinizin ya da başkalarının görüşleri doğrultusunda sıfatlar takmayın; örneğin, utangaç, yaramaz, duygusal, sert vb. .

4. Örnek olun. 3-4-5 yaş grubundaki çocuklar en çok gördüğü kişilerin davranışlarını taklit eder. Bu nedenle kibar olmak, sevecen davranmak, sabırlı ve paylaşımcı olmak gibi olumlu özellikleri sadece sizleri izleyerek öğrenebileceğini unutmayın.  

5. Çocuğun - sizin hayalinizdeki gibi değil- kendisi gibi olmasına izin verin. Belki siz çok dışa dönüksünüz, belki çok sessiz ya da utangaçsınız. Çocuğunuzun da kendinizde beğendiğiniz özelliklere sahip olmasını istiyorsunuz. Ancak unutmayın ki en önemli şey çocuğunuzun kendisi gibi olması ve kendi özgünlüğünde hareket etmesidir. 

Devamı...