Hareketli Bedenler, Gelişen Beyinler

“Haydi çocuklar, ilk önce iki elimiz de yere yapışmış gibi yapıyoruz. Sonra da iki elimiz yere yapışmışken hangi hareketleri yapabileceğimizi keşfediyoruz. Hareket keşfimiz tamamlandıktan sonra neler yaptığınızı konuşarak paylaşacağız.”

Yukarıdaki etkinlik yaratıcı hareketlerle eleştirel düşünme becerisini ateşlemeye yönelik hazırlanmış bir örnek aslında. Burada çocuğa bir problem veriliyor (iki elin de yere yapışmış ve bu durumda hareket etmek istiyorsun), çocuktan bu problemi çözmesi isteniyor ve son olarak da deneyimini paylaşması sağlanıyor.

Eleştirel düşünme çocukların geçmiş deneyimlerini, keşfettikleri ilişkileri ve hafızalarını kullanarak belli kriterler eşliğinde kıyaslamalar yapmalarını gerektirir. Bahsettiklerimizi biraz daha açalım. Çalışmanın sonunda çocuğa hangi hareketleri yaptığının sorulması çocuğun geriye dönüp düşünmesini ve yaptıklarını tanımlamasını sağlar. Çalışma sırasında oluşan benzerliklerin ve farkların sorulması çocuk için kıyas yapma becerisini pratik etmek üzere oluşturulmuş harika bir fırsattır. “Vücudunun başka hangi bölümünü sallayabilirsin? Senin dışında kafasını sallayan başka bir arkadaşın var mıydı? Odanın bir ucundan diğer ucuna doğru vücudunun bir parçasını sallayarak gidebilir misin?”

Yaratıcı hareket deneyimleri (bunlara dans ve yaratıcı dramayı dahil edebiliriz) çocukların dil becerilerine de önemli katkılar sağlar. Örneğin, çocuğuna kitap okuyan bir baba kitapta bir yılan karakteriyle karşılaştığında çocuğuna şu soruları yönlendirerek yaratıcı hareket deneyimi kurgulayabilir:

·      Sen bir yılan olsaydın nasıl hareket ederdin?

·      Sence yılan bu müzik çaldığında nasıl dans ederdi?

·      Sence yılanın çok acelesi olsaydı nasıl hareket ederdi?

Yukarıdaki örnek çocukların zihinlerini çalıştırmak, dil ile hareketi birleştirmek ve kendilerini ifade etmek üzere birçok olanaklar sağlar. Yaratıcı hareket alıştırmaları boyunca çocuklar bir yandan eğlenirken diğer yandan da hareket etmeden önce düşünmeyi, detayları göz önünde bulundurmayı ve deneyimler arasındaki farkları (acelesi olan ve olmayan yılanın hareketleri) gözetmeyi öğreniler.

Engeli olan çocuklar için uyarlama: Örneğin, sınıfta tekerli sandalye kullanan bir çocuk varsa hareket alanı ve yönergeler bu çocuğun da katılımı sağlanacak şekilde düzenlenebilir. Bir başka örnek, konuşma güçlüğü çeken bir çocuğun çalışma sonrasında deneyimlerini paylaşması için resim yapması özendirilebilir.

Kaynak: Marigliano, M. L. & Russo, M. J. (2011). Moving bodies, building minds: Foster preschoolers’ critical thinking and problem solving through movement, Young Children, September 2011, 44-49.