28 Mayıs 2013 günü İzmir'de okul öncesi eğitimin güçlendirilmesiyle ilgili çalışan ve buna katkı sağlamak isteyen tüm taraflarla bir araya geldiğimiz bir çalıştay düzenledik. Yorucu, keyifli ve çok verimli bir günün ardından İzmir için yaz okulu uygulamasında yaşanabilecek sıkıntıları ve pilot ilçeler özelinde aşılabilecek sorunları tespit ettik. 

İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün ev sahipliğinde gerçekleştirilen ve 72 katılımcının görüşlerini bildirdiği çalıştayda, önceki deneyimlerden yola çıkarak ilk olarak yaz okulu uygulamasının önündeki engelleri listeledik. İşte İzmir'deki öğretmenler, müdürler, STK'lar ve diğer ilgili kamu kurum ve kuruluş temsilcileri tarafından tespit edilen sorunlar şöyle:

1.Okul idarecilerinin olumsuz tutumu

2.Okula Devamsızlık

3.Öğretmen bulamama: gönüllülük esası / yaz tatili zamanı

4.Eğitimin yarım gün olmasının veliler tarafından olumsuz karşılanması

5.Okuldaki malzeme yetersizliği

6.Eğitim karşılığında para verilmesi

7.Para yardımın kişiye özel olması

8.Ailelerin OÖE’nin faydaları konusunda bilinçli olmaması

9.Hizmet sağlayıcılarının konuyu içselleştirmemesi

10.Okulda destek personel eksikliği (yaz aylarında)

11.Hizmet sağlayıcılarının iletişim becerileri / aileyle iletişim kurmadaki sıkıntılar

12.Duyuruların yapılma zamanı

Konak, Buca ve Karabağlar ilçelerinde yaz süresince okul öncesi eğitim hizmetlerinin mevcut anaokulları üzerinden sağlanmaya devam edilmesi için ise katılımcıların getirdikleri çözümler şunlar oldu:

  BUCA İLÇESİ TEMSİLCİLERİ:

1. Okul idarecilerinin olumsuz tutumu

• · İlgili okul müdürlerinin bilgilendirilmesi. / ilgili şube müdürü başkanlığında her  yıl, dönem başlarında ve yıl sonunda toplantı yapılması.
• · Okulla ilgili talep ve ihtiyaçlarının karşılanması / Kaymakamlık, belediye ve kantin gelirleri.
• · Okul idarecilerinin teşvik edilmesi. / İlçe MEM teklifi ile Kaymakamlık tarafından başarı belgesi verilmesi.

2. Okula devamsızlık sorunu

• ·      Mayıs- Haziran ayında duyuru yapılması. / Okul idaresi tarafından Mayıs- Haziran dönemi.
• ·      Velilerin etkinliklere dahil edilmesi. / Okul idaresi ve ana sınıfı öğretmenleri tarafından yıl boyunca.
• ·      Yaz okuluna dahil olan öğrencilerin bazı konularda öncelik aması, teşvik edilmesi. / Ücretlendirmede indirim veya devre tercih hakkı tanınması.
• ·      Okul öncesi ailelerin ziyaret edilerek bilgilendirilmesi teşvik edilmesi  / Okul öncesi öğretmenleri, rehberlik servisi.
• ·      Velilerden hiçbir ücret ve katkı alınmaması. / Okul idaresi tarafından.
• ·      Çocuğa yaz okulunda mutlu olacak bir ortam sağlanmalı. / Okul idaresi.

3. Öğretmen bulamama: gönüllülük esası / yaz tatili zamanı

• ·      Kadrolu öğretmenlere öncelik verilmesi. / İlçe MEM
• ·       Kadrolu öğretmenlerin  çeşitli yollarla ödüllendirilmesi. / İlçe MEM
• ·      Ücretli öğretmenlerin  çeşitli yollarla teşvik edilmesi. / İlçe MEM ve okul idaresi

4.Eğitimin yarım gün olmasının veliler tarafından olumsuz karşılanması

• ·      Çalışan anneler için esnek zamanlı eğitim programı uygulanması / Okul idaresi. Yaz okulu süresince.

5.Okuldaki malzeme yetersizliği

• ·      Halihazırda mevcut malzemeler öğretmen tarafından etkili ve verimli olarak kullanılmalıdır. / Öğretmen ve okul idaresi.

6.Eğitim karşılığında para verilmesi

7.Para yardımın kişiye özel olması

• ·      Yaz okulu için veliye para verilmemelidir.
• ·      Hizmetli ve temizlik ihtiyaçları için yaz okuluna devam eden öğrenci sayısına göre kaynak aktarılmalıdır. / İlçe kantin payından/ Kaymakamlık/ belediye.

8.Ailelerin OÖE’nin faydaları konusunda bilinçli olmaması

• ·      Okul öncesi eğitimde etkili bir başlangıç yapılması ve görkemli bir final planlanması. / okul idaresi tarafından. Okulların açıldığı ilk hafta yapılacak olan etkinlikler/ seminerler/ Yıl sonu şenliği.
• ·      Yıl sonu karneleriyle birlikte okul öncesinin önemi ve yaz okulu hakkında bülten gönderilmesi. / Haziran/ Okul yönetimi
• ·      HEM desteğiyle yıl içinde 03- 06 Yaş Aile Eğitimi Seminerleri yapılması. / HEM ve rehberlik servisi.

10.Okulda destek personel eksikliği (yaz aylarında)

• ·      Kurum tarafından veya yerel yönetim tarafından hizmetli verilmesi. / Yaz okulu süresinde.

11.Hizmet sağlayıcılarının iletişim becerileri / aileyle iletişim kurmadaki sıkıntılar

• ·      Hizmet sağlayıcılarının uzmanlığı ve rehberliğinin veliler tarafından kabul edilmesi bu sorunu çözecektir.
• ·      Son zamanlarda özellikle eğitim yöneticilerinin aldığı iletişim seminerleri bu sorunun azalmasını sağlayacaktır.

12.Duyuruların yapılma zamanı

• ·      Tüm velilere  Rehberlik Servisi tarafından belirli periyotlarla okul öncesi ile ilgili bültenler gönderilmeli. / yılda 3 defa. 

• KONAK İLÇESİ TEMSİLCİLERİ:
• 1. Okul müdürlerine çözüm yollarının maddi ve manevi kaynakların anlatılması. (MEM personeince, Mayıs ayı içerisinde)
• 2. Velilere program öncesi kısa tanıtım amaçlı toplantılar yapılması (Halk Eğitim Müdürlükleri, STKlar, belediyeler, MEM aracılığla, Haziran ayının sonunda)
• 3. Yaz programında çalışmak isteyecek gönüllü öğretmenlerin önceden tespit edilmesi (Okul müdürleri tarafından Mayıs ayı içerisinde)
• 4. Velilere yarım gün eğitimin yeterliliği ve gerekliliğinin anlatılması (Halk Eğitim Müdürlükleri, STKlar, belediyeler, MEM aracılığla, Haziran ayının sonunda)
• 5. Malzeme desteğinin proje öncesi paydaşlardan garantisinin alınması (Okul müdürlükleri, Nisan ayı içerisinde)
• 6. Nakdi yerine çocuklara ayni yardım yapılması (UNICEF, belediyeler, gönüllüler; yaz okulu süresince)
• 7. Nakdi yerine çocuklara ayni yardım yapılması (UNICEF, belediyeler, gönüllüler; yaz okulu süresince)
• 8. Velilere program öncesi kısa tanıtım amaçlı toplantılar yapılması (Halk Eğitim Müdürlükleri, STKlar, belediyeler, MEM aracılığla, Haziran ayının sonunda)
• 9. Öğrenci velilerinin öüretmene yardım amaçlı olarak okullarda görevlendirilmesi (Okul müdürleri tarafından; yaz okulu süresince)
• 10. Öğrenci velilerinin öüretmene yardım amaçlı olarak okullarda görevlendirilmesi (Okul müdürleri tarafından; yaz okulu süresince)
• 11. Hizmet sağlayıcıların program öncesi hizmet içi eğitime alınması (Halk Eğitim Müdürlükleri; MEM tarafından; Haziran ayı içerisinde)
• 12. Okullarda, sağlık ocaklarında, muhtarlıklarda ve Cuma Hutbelerinde konunun önemine ilişkin bilgilendirme mesajları verilmesi (Mayıs ayının sonu; Haziran ayının başında)
• 
  
• KARABAĞLAR İLÇESİ TEMSİLCİLERİ:
• 1. Veli – idareci görüşmeleri yapılabilir (muhtarlar vb aracılığıyla)
• 2. Veli talepleri ile okul saatleri ortak kararlaştırılabilir; veliler ile konunun önemi konuşulmalıdır; sabah ve öğlen iki grup açılabilir.
• 3. Yaz döneminde istekli öğretmen ve personel çalıştırılmalıdır.
• 4. Velilerin bilinçlendirilmesi için imamlar, sağlık olacakları konuyu işleyebilir.
• 5. Özel ve bağımsız anaokullarından yıl sonu kalan malzemeler toparlanabilir. Müdürler diğer okullarla işbirliği yapabilir.
• 6. Toplanan paralar velilerden okul kanalıyla derhal talep edilebilir (%50 / %50 şeklinde)
• 7. Para yerine MEB okullara malzeme gönderebilir.
• 8. Yıl içinde veliler toplanarak yaz okulunun önemi anlatılmalıdır. Rehber öğretmen ve anaokulu öğretmen velilerine ara ara seminerler verebilir.
• 9. Kız Meslek L. Mezunlar isteklilik doğrultusunda çalışmaya katılabilir. İl ve ilçe MEM koordinasyonlu motivasyon çalışmalarına önem verilebilir.
• 10.  Belediyelerden personel desteği alınabilir. İşkur – MEB anlaşmalı destek personel teminine gidilebilir.
• 11. Yaz okulu öncesi iletişimin önemi ve yöntemleri konulu seminerlere ağırlık verilebilir.
• 12. Duyurular aktif çalışmalar ve kanallarla ve mutlaka zamanında yapılmalıdır. 

• Bu yaz için hazırlanan çalışma planlarının ardından İzmir'de olacak çalışmaları heyecanla bekliyoruz. Tüm katılımcılarımıza teşekkürlerimizi sunarız. 
• 
  

Devamı...

Projemiz kapsamında yürüttüğümüz Toplumsal Seferberlik faaliyetleri Türkiye genelinde okul öncesi eğitim alan çocukların sayısının artırılması ve bu alana yapılan yatırımların çoğaltılmasını desteklemek için gerçekleştiriliyor. 

Toplumsal Seferberlik faaliyetlerini yürüttüğümüz pilot illerde önce Valilik, ardından ilgili tüm kurum ve kuruluş temsilcileri ile bir arada toplantılar gerçekleştiriyoruz. Adana’da ilki 22 Ocak 2013’te gerçekleştirilen bu toplantılardan kapsamlı bir il Eylem Planı ortaya çıktı. Adana’da okul öncesi eğitimin daha da üst seviyelere çekilmesi için konuyla ilgili tüm taraflar yerel koşullar göz önüne alınarak neler yapılması gerektiğini ortaya koydu. 

Bu kapsamda Adana’ya yaptığımız ikinci ziyaretimizde ise yine ilgili tüm sivil toplum kuruluşu, belediye ve kamu kurumu temsilcileri ile bir araya gelerek, proje tamamlandıktan sonra ne yapılması gerektiğini tartıştık. 

Adanalılar okul öncesi eğitimin güçlendirilmesi için önceliklerini ortaya koydu: 

1. ÖNCELİK: KURUMSAL OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN GÜÇLENDİRİLMESİ 

AMAÇ: Dezavantajlı bölgelere okul öncesi eğitim kurumları kazandırmak 
HEDEF: Atıl, boş durumda kullanılmayan binaların tespit edilerek anaokuluna dönüştürülmesi 


2. ÖNCELİK KAYNAŞTIRMA EĞİTİMLERİNİN ANASINIFLARI ÇERÇEVESİNDE GÜÇLENDİRİLMESİ 
AMAÇ: Adana’da Okul Öncesi Eğitimin Desteklenmesi
HEDEF: Anasınıfı okullaşma oranının (kaynaştırma öğrencilerinin sayısını da artırarak) %10 artırılması 

3. ÖNCELİK İLETİŞİM ÇALIŞMALARI YOLUYLA OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN GÜÇLENDİRİLMESİ 
AMAÇ: Toplumda okul öncesi eğitimin gerekliliği konusunda bir farkındalık oluşturmak
HEDEF: Adana’da okul öncesi eğitimin önemine ilişkin farkındalığın herkese yayılması


 Belirlenen bu öncelikler doğrultusunda bir “İl Eylem Planı” hazırlandı ve Milli Eğitim Bakanlığı ile Adana Valiliğine sunuldu. Yaz aylarından itibaren hayata geçirilmesi planlanan uygulamalar da içeren Eylem Planı sayesinde Adana'da okul öncesi eğitimden yararlanan çocuk sayısının %100'e çıkartılması hedefleniyor. 

Devamı...

Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi projesi kapsamında yürüttüğümüz Toplumsal Seferberlik Kampanyası “Erken Eğitimi Seç” sloganı ile Adana’yı hareketlendirdi. Adana merkezde yapılan toplantıların ardından Yüreğir, Seyhan ve Kozan ilçelerinde düzenlenen şenliklerde yüzlerce çocuk açık hava şenliklerinde eğlendi. 

İlki Yüreğir ilçesindeki Mehmet Akif Ersoy Parkında gerçekleştirilen etkinlikler aslında 3 – 4 – 5 yaşındaki çocuklara özel eğitici oyunlardan oluşsa da, parkı ziyarete gelen ağabey ve ablaları, hatta anneleri de eğlenceli etkinliklere katılmak için yarıştı. 

Özellikle çuval yarışması en sıkı rekabetin yaşandığı parkur oldu! 

 Daha sonra benzer bir şenliği Adana’nın biraz daha uzak bir ilçesi olan Kozan’da yaptık. Nehrin kenarına açılmış olan Atatürk Parkı, oraya ilk kez gelen bizleri büyüledi! Şenliğe katılan çocuklar ise güzel manzaradan ziyade “kaşıkta yumurta taşıma” yarışmasına daha fazla heyecan duydu! 

Son “Erken Eğitimi Seç” şenliğimiz ise Seyhan’daki Fatih Sultan Mehmet Parkında yapıldı. Etkinliğe herkes davetliydi; keçiler bile! 

 ( Bir mahalleli torunları ve torunlarının beslediği keçiyle birlikte etkinliklere katıldı) 

Elbette herkes birinci! Her yarışmanın tüm katılımcılarına birer “Erken Eğitimi Seç” bayrağı, proje logomuza uygun el şeklinde şekerler, hafıza kartı oyunları ve daha bir çok hediye ödülleri yağdı! 

Bir sonraki “Erken Eğitimi Seç” şenliğimiz 27 Mayıs’ta İzmir’de olacak. Bu eğlenceli etkinliklere tüm İzmirlileri bekliyoruz!

Devamı...

Birçok çocuk 5 yaşında okula başlar. Bunun en önemli nedenleri de 5 yaşındaki çocuğun artık tek başına hareket edebilme becerisini tam olarak kazanması ve evden uzun süre ayrı kalmayla baş edebilmesidir. Bazı çocuklar diğerlerine kıyasla ebeveynlerinden ayrı kalmaya yeterince hazır olmasalar da, bu yaş grubundaki sağlıklı çocukların tamamı aile üyelerinin dışındaki kişilerle rahat iletişim ve ilişki kurabilecek becerilere sahiptir. 

5-6 yaş arasındaki çocuğun gelişimi:

DİL VE BİLİŞSEL GELİŞİM

5 yaşındaki bir çocuk dünyada farklı şeylerin bir arada var olabileceğini anlar. Değerleri, toplumsal kuralları ve farklılıkları anlamlandırabilir. 

            Zaman ve uzay kavramlarını daha iyi anlar; yine de pek çok 5 yaşındaki çocuk henüz zamanı söylemeyi başaramayabilir. 

            Nesneleri renklerine, şekillerine ve büyüklüklerine göre kolayca gruplandırabilir.

            Harfleri hatırlar ancak okuyamayabilir.

FİZİKSEL GELİŞİM

5 yaşındaki bir çocuk genellikle fiziksel becerileri hakkıda özgüven sahibidir ve becerilerini göstermek ister.  

Her çocuğun gelişimi kendine has bir hızda olmakla birlikte, 5-6 yaş arasındaki diğer fiziksel gelişim işaretleri şöyle sıralanabilir:

            Aktif olmaktan hoşlanır; tırmanmayı, kaymayı, sallanmayı ve dans etmeyi sever.

            Doğru şekilde öğretilir ve tekrarlanırsa, orta büyüklükteki bir topu rahatça tutup fırlatabilir. 

            Çoğu 5 yaş tek ayağının üzerinde kısa süreyle dik durabilir. 

            Çoğu 5 yaş tek ayağıyla zıplayabilir. 

            Yazma ve çizme becerileri gelişmiştir; boyama yaparken çizgilerin dışına taşmamayı başarabilir. 

SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM

5 yaşındaki bir çocuk için aile hala dünyanın merkezidir. Diğer çocuklarla oynamak ve arkadaşlık kurmak isteseler de, duygusal yaşamlarının önemli bir kısmı hala evin içindedir. 

Her çocuğun gelişimi kendine has bir hızda olmakla birlikte, 5-6 yaş arasındaki diğer sosyal/duygusal gelişim işaretleri şöyle sıralanabilir: 

            Daha bağımsız olur ve kendi davranışlarını daha iyi kontrol eder.

            Tek başına oynamak yerine başkalarıyla oynamayı tercih eder. 

                        Birşey yapmadan önce genellikle izin istemesini bilir - doğru ile yanlış arasındaki farkı daha iyi anlar. 

Devamı...

Çocuğunuzun eski becerilerini geliştirdiği ve yenilerini ortaya çıkardığı bir yıla hoşgeldiniz! 4 yaş genel olarak canlı, enerjik ve sosyal bir yaştır. Çocuğunuz bu sene konuşma, yürüme, koşma, çizim yapma gibi becerilerde çok daha fazla özgüven sahibi. 

Daha içine kapanık özelliğe sahip çocuklar bile bu yaşta artık yetişkinlerin, kendi yaşıtlarının ve hatta bebeklerin arkadaşlığından memnuniyet duyacaktır (bebeklerin yanında kendilerini "çok büyük" hissetmekten memnuniyet duyarlar).   Oyuncaklarıyla daha uzun süre oynar ve yeni şeyler denemeye daha hevesli davranır. 

4-5 YAŞ ARASINDAKİ ÇOCUĞUN GELİŞİMİ:

DİL VE BİLİŞSEL GELİŞİM:

Meraklı ve sorgulayıcı çocuğunuz sizinle başladığı bir tartışmayı uzun şekilde sürdürebilir. Çocuğunuzun kelime haznesi de bu yaş aralığında daha da gelişecektir. Basit sorulara kolayca ve mantıklı şekilde cevap verebileceği gibi, duygularını da daha iyi ifade edecektir. 

Her çocuğun gelişimi kendine has bir hızda olmakla birlikte, 4-5 yaş arasındaki diğer dil ve bilişsel gelişim işaretleri şöyle sıralanabilir:

            Daha uzun cümlelerle kendini net bir şekilde ifade edebilir. 

            10 ya da daha fazla nesneyi sayabilir. 

            En az 4 renk ve 3 geometrik şekli doğru şekilde isimlendirebilir. 

            Bazı harfleri tanıyabilir; hatta kendi ismini yazabilir. 

            Zaman kavramını daha iyi kavrayabilir. 

            Dikkat aralığı daha geniş olur. 

FİZİKSEL GELİŞİM

Çocuklar en iyi oynayarak öğrenir. Bu nedenle 4-5 yaş aralığındaki çocuğunuz aktif şekilde oynamalı, koşmalı, zıplamalı, tırmanmalı ve rahatça top atıp tutabilmelidir. 

Her çocuğun gelişimi kendine has bir hızda olmakla birlikte, 4-5 yaş arasındaki diğer fiziksel gelişim işaretleri şöyle sıralanabilir:

            Tek ayağı üzerinde 9 saniyeden daha uzun süre durabilir

            Merdivenlerden yardım almadan çıkıp inebilir 

            İleri ve geri rahatça yürüyebilir

            Üçgen, daire, kare ve diğer şekilleri kalemle çizebilir

            Kendi kendine giyinip soyunabilir, dişlerini fırçalayabilir ve diğer öz-bakım ihtiyaçlarını başkasının yardımına en az ihtiyaç duyacak şekilde giderebilir. 

SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM

Bugüne kadar benmerkezci olan çocuğunuz yavaş yavaş herşeyin kendi etrafında dönmediğini kavramaya başlar. 4-5 yaş aralığındaki çocuğunuz artık çatışmaları daha kolay çözer hale gelir ve duygularını daha iyi kontrol edebilir. 

Her çocuğun gelişimi kendine has bir hızda olmakla birlikte, 4-5 yaş arasındaki diğer sosyal-duygusal gelişim işaretleri şöyle sıralanabilir:

            Diğer çocuklarla oynamaktan keyif alır ve arkadaşlarını memnun etmeyi ister.

            Paylaşmayı öğrenir ve sırasını bekler

            Kuralları anlar ve uygulamaya başlar; yine de, zaman zaman kendi kurallarının izlenmesi konusunda inatçı davranabilir. 

            Daha bağımsız olur.

                        Öfkesini fiziksel şekilden ziyade sözle ifade edebilir (çoğu zaman). 

Devamı...

3 yaşında bir çocuk sahibi olmak sizi aynı anda hem çok mutlu edip hem de dönem dönem çıldırtabilir! Bunun en önemli nedeni de 3 yaşına gelmiş bir çocuğun dil becerileri ve fiziksel becerilerinde yaşanan hızlı gelişmelerdir. 3 yaşındaki çocuğunuz artık birçok konuda çok daha yetkin görünse de sosyal ve duygusal açıdan gelişmesi zaman alacaktır. Bu da sizin açınızdan çok fazla sabır göstermeniz gerektiği anlamına gelir! Hala dünyanın kendi etrafında döndüğüne inanan bir egosu ve yıkılması güç bir kararlılığı vardır. Sabrınızı yitirme noktasına geleceğiniz anlar olabilir. Ancak tüm bunlar sağlıklı bir kişiliğin temelleri olduğunu unutmamalısınız. 

3 YAŞINDA NELER DEĞİŞİR?

3 yaş, çocuğunuzda birçok gelişimi aynı anda görebileceğiniz, sizi her defasında şaşırtacak ve mutlu edecek gelişim işaretleriyle doludur. Her çocuğun kendine has bir gelişim hızı olmakla birlikte, 3 yaş için genelleyebileceğimiz 2 önemli gelişim işareti şöyledir:

 -      tuvalet eğitimi

 -      ayrılık korkusuyla baş etme

Bu iki gelişim işareti çocuğunuzun akranlarıyla arkadaşlık kurma ve birçok şeyi kendi başına yapabilme becerilerini de beraberinde getirir. 

Doğru yönlendirilmiş 3-4 yaş aralığındaki bir çocuk giysilerinin bir kısmını dahi olsa kendi başına giyip çıkartabilir, ellerini kendi başına yıkayabilir, dişlerini kendi başına fırçalayabilir.  


3-4 YAŞ ARASINDAKİ ÇOCUĞUN GELİŞİM İŞARETLERİ

BİLİŞSEL GELİŞİM

KONUŞMA BECERİLERİ:

            5 ya da daha fazla kelimeden oluşan cümleler kurar

            Yabancıların anlayabileceği şekilde konuşabilir

            Birşey anlatırken geçmiş, şimdiki zaman ve gelecek zaman gibi farklı zaman kavramlarını kullanabilir. 

SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM

BAĞIMSIZLIĞINI KAZANMA:

            Sizden bağımsız şekilde arkadaşlıklar kurar; örneğin, okulda. 

            Diğer çocuklarla paralel oyun yerine birlikte oynamaya başlar

FİZİKSEL GELİŞİM

ÖZ-BAKIM BECERİLERİ:

            Bir yetişkin gibi çatal ve kaşık kullanır

            Tuvalet eğitimini tamamlar

            Dişlerini fırçalar (hala sizin yardımınıza ihtiyaç duyabilir)

Devamı...